Wielu rolników szuka dodatkowego źródła przychodów i zastanawia się, jak założyć firmę – będąc na KRUS-ie, odprowadzają niższe składki, a przejście na ZUS wiązałoby się z ich odczuwalnym podwyższeniem. Podstawowe warunki pozostania w Kasie Rolniczej Ubezpieczeń Społecznych dotyczą długości okresu ubezpieczeniowego, powierzchni wykorzystywanych użytków rolnych i kontynuowania działalności rolniczej. Duże znaczenie mają też brak stosunków służbowych, praw do świadczeń społecznych oraz nieprzekraczanie kwoty granicznej należnego podatku dochodowego za przychody z działalności pozarolniczej.
Jak założyć firmę, będąc na KRUS-ie – warunki utrzymania składek KRUS
Aby założyć firmę lub nawiązać współpracę przy prowadzeniu przedsiębiorstwa i zachować ubezpieczenie w KRUS-ie, rolnik musi spełnić 5 podstawowych kryteriów. Główne warunki to:
- nieprzerwane podleganie ubezpieczeniu w KRUS-ie przez minimum 3 lata, w pełnym zakresie;
- aktywne prowadzenie działalności rolniczej lub praca w gospodarstwie rolnym, które obejmuje obszar ponad 1 hektar przeliczeniowy lub dział specjalny;
- złożenie w KRUS-ie oświadczenia o kontynuowaniu dotychczasowego ubezpieczenia w terminie 14 dni od otworzenia działalności dodatkowej;
- brak stosunku pracy lub służbowego (zatrudnienia, pracy w mundurówce);
- brak ustalonych praw do emerytury, renty i świadczeń ubezpieczeniowych.
Wiesz już, jak założyć firmę, będąc na KRUS-ie. Kwestia rocznej kwoty granicznej należnego podatku od przychodów pojawi się z czasem albo od razu u rolników, którzy szybko wznawiają zawieszoną wcześniej działalność lub zmieniają jej rodzaj. Odwieszenie pozarolniczej firmy lub modyfikacja przedmiotu opodatkowania (klasyfikacja PKD, aktualizacja wpisu w CEIDG) wymagają złożenia dwóch oświadczeń w KRUS-ie:
- o kontynuacji ubezpieczenia;
- o nieprzekroczeniu granicznej kwoty podatku dochodowego.
Składki rolników prowadzących działalność gospodarczą. Kwoty, terminy opłacania
Trzeba nie tylko wiedzieć, jak założyć firmę będąc na KRUS-ie, ale jeszcze ile trzeba odprowadzać składek. Od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej rolnik opłaca podwójny wymiar składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe oraz pojedynczą składkę na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, macierzyńskie. Wysokość składki w KRUS-ie za jedną ubezpieczoną osobę zależy od kilku czynników. Decydują o tym m.in. grupy obszarowe (powierzchnia gospodarstwa) i status (rolnik, małżonek, domownik). Poniżej wszystkie kategorie obszarowe i kwartalne wymiary składek podstawowych w 2023 roku:
- do 50 ha – 324 zł;
- 50–100 ha – 714 zł;
- 100–150 ha – 1104 zł;
- 150–300 ha – 1494 zł;
- powyżej 300 ha – 1887 zł.
Składka wypadkowo-chorobowo-macierzyńska jest taka sama dla wszystkich – 180 zł na kwartał – a ubezpieczenie emerytalno-rentowe domownika to 324 zł w każdej grupie obszarowej. Przykładowo rolnik lub małżonek w gospodarstwie do 50 ha i dodatkowo z własną firmą kwartalnie odprowadzą 828 zł (2×328+180) składek na ubezpieczenie jednej osoby. Tyle samo zapłaci każdy domownik, który spełni warunki co tego, jak założyć firmę będąc na KRUS-ie. Przy gospodarstwie 125 ha rolnik/małżonek z własną firmą uiści za siebie 2388 zł co 3 miesiące. Terminy płatności do KRUS-u to koniec miesiąca rozpoczynającego dany kwartał:
- za I – 31 stycznia;
- za II – 30 kwietnia;
- za III – 31 lipca;
- za IV – 31 października.
Działalność, która nie pozwoli zachować ubezpieczenia lub nie wymaga zakładania firmy
Rolnik nie może pozostać w KRUS-ie, jeżeli zostaje wspólnikiem spółki prawa handlowego lub w pozarolniczej działalności osobiście wykonuje wolny zawód. Ważną przesłanką negatywne to brak zatrudnienia innych osób (wykonywanie wszystkiego samodzielnie). Lista „zakazanych profesji” w KRUS-ie bazuje na ustawie zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osób fizycznych. Są na niej m.in.:
- adwokaci;
- notariusze;
- księgowi;
- doradcy podatkowi;
- brokerzy;
- agenci ubezpieczeniowi;
- brokerzy.
Przy aktywności leśniczej, rybactwie śródlądowym, wynajmie pokoi, usługach turystycznych, sprzedaży posiłków i produktów z gospodarstwa w ogóle nie trzeba się martwić tym, jak założyć firmę będąc na KRUS-ie. W świetle prawa nie jest to pozarolnicza, przedsiębiorcza działalność gospodarcza.
Podatek dochodowy i obowiązki przedsiębiorców ubezpieczonych w KRUS
Do 31 maja każdego roku rolnik z dodatkową firmą powinien przesłać do KRUS-u zaświadczenie od naczelnika urzędu skarbowego (lub oświadczenie), że kwota należnego podatku dochodowego z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej nie przekroczyła progu granicznego. Niedotrzymanie tego terminu (albo poświadczenie nieprawdziwej informacji) skutkuje pozbawieniem praw do ubezpieczenia społecznego rolników. Dlatego nie można poprzestać na kwestii tego, jak złożyć firmę będąc na KRUS – trzeba poznać wszystkie szczegóły i wymogi prawne.
W poprzednich latach podatkowa granica, której przekroczenie oznaczało przejście rolnika do ZUS-u lub zawieszenie pozarolniczej działalności na minimum 3 lata, systematycznie rósł. Nieznacznie, ale jednak. Z informacji instytucji rządowych wynika, że w 2023 roku podatkowa kwota graniczna pozostanie niezmieniona względem 2022 r. i utrzyma się na poziomie 3723 zł. W świetle wysokiej inflacji i spodziewanych podwyżek cen na pokrycie rosnących kosztów może to oznaczać drastyczny spadek opłacalności dodatkowej, pozarolniczej działalności.
Zobacz także:
- Preferencyjny ZUS – Jak obniżyć składki i osiągnąć preferencyjne stawki ZUS?
- Koszty pracodawcy przy zatrudnianiu na umowę zlecenie
- Pity i Ulgi: Jak Skorzystać z Odliczeń Podatkowych?
- Ile kosztuje pracodawcę zatrudnienie pracownika na umowę zlecenie i umowę o pracę w 2023 roku
- Koszty uzyskania przychodu z zus – jak prawidłowo rozliczyć się z fiskusem?